Archeologisch onderzoek in Stadsblokken-Meinerswijk, Arnhem  

In het kader van het project Ruimte voor de Rivier van Rijkswaterstaat hebben ADC ArcheoProjecten en T&A Survey in 2013 en 2014 een groot archeologisch onderzoek uitgevoerd voor het plangebied Stadsblokken-Meinerswijk. Uit vooronderzoek bleek dat zich op die locaties een restgeul uit de Middeleeuwen en enkele vindplaatsen uit de Tweede Wereldoorlog en Koude Oorlog bevinden, die door de geplande werkzaamheden bedreigd zouden worden. De rapportage, die is opgenomen in de reeks van ADC Monografieën, is nu beschikbaar. 

Baksteenindustrie
Veel van de resten die werden terug gevonden, hadden te maken met de grootschalige kleiwinning ten behoeve van de baksteenindustrie. Hierbij moet gedacht worden aan onder andere veel onderdelen van het zogenaamde smalspoor, maar ook vele, diepe kuilen gevuld met gedumpte bakstenen. Als gevolg van de kleiwinning activiteiten, was over een groot deel van het onderzoeksterrein de ondergrond dusdanig verstoord dat mogelijk oorspronkelijk aanwezige oudere resten, hiermee zullen zijn verdwenen.  

Tweede wereldoorlog
Restanten uit de Tweede Wereldoorlog, die zich na de grootschalige kleiwinning afspeelde, waren binnen het onderzoeksgebied veelal wel bewaard gebleven. Om het onderzoek hiernaar zo volledig mogelijk uit te voeren, werd besloten tot een combinatie van OCE-werkzaamheden en archeologisch onderzoek. Dit hield in dat naast de aanleg van reguliere proefsleuven, alle benaderingswerkzaamheden archeologisch werden begeleid waarbij vondsten, inclusief munitie en munitie-gerelateerde vondsten, en waargenomen sporen werden onderzocht en gedocumenteerd. Het gecombineerde onderzoek heeft geleid tot een zeer volledig beeld van de oorlogs-en naoorlogse activiteiten rond de huidige John Frostbrug en op de onderzoekslocatie nabij de Plas van Bruil. Zo werd bij de John Frostbrug de restanten van een geschutsopstelling opgegraven en werden ook bij de Plas van Bruil, tijdens de OCE-benaderingen verschillende WO II gerelateerde sporen aangetroffen, waaronder een schuttersput onder meer gevuld met in kranten gewikkelde volledige granaten.  

Nasleep
Het onderzoek te Arnhem Meinerswijk heeft een grote hoeveelheid vondstmateriaal en detailinformatie opgeleverd inzake de Slag om Arnhem en de gevechtshandelingen ter plekke. De gevechtshandelingen hebben in het verleden alle aandacht gekregen terwijl middels dit onderzoek ook de nasleep van de oorlog in beeld gebracht is. Zo werden tijdens de benaderingswerkzaamheden van explosieven verschillende paalkuilen ontdekt en kon door middel van een aansluitend proefsleufonderzoek deze locatie herkend worden als de plek van de eerste Baileybrug die na het succesvolle bombardement op de huidige John Frostbrug op 7 oktober 1944 werd aangelegd. Ook was er aandacht voor de wijze waarop men praktisch omging met het maanlandschap dat rondom het bruggenhoofd ontstaan was. Hiervoor werden verschillende bomkraters nauwkeurig op inhoud onderzocht en bleken deze een leuke en aansprekende bron van informatie te zijn.      

Middeleeuws scheepswrak
Tot slot is binnen het plangebied een middeleeuws scheepswrak gevonden. In de directe nabijheid zijn in het verleden reeds drie kleine scheepswrakken blootgelegd en daarom kreeg deze de naam Meinerswijk 4. Het betreft de restanten van een punter-achtig vaartuig met een lengte van 6 meter en een breedte van 1,5 meter, dat tijdens het project door middel van afdekking in situ is behouden.  

Meer weten? U kunt de volledige ADC Monografie hier bestellen