Gecombineerd explosieven en archeologisch onderzoek voor de gemeente Súdwest-Fryslân

Er is voor dit gemeentebrede onderzoek gekozen voor een bijzondere aanpak. Binnen de gemeente zijn bepaalde gebieden namelijk aangemerkt als zogenaamde “hotspots”. Hiermee worden gebieden bedoeld waarvan bekend is dat er in WOII grootschalige oorlogshandelingen hebben plaatsgevonden, zoals de Afsluitdijk en het IJsselmeer. Ook gebieden waarvan bekend is of vermoed wordt dat er in de komende tien jaar grootschalige grondroerende werkzaamheden gaan plaatsvinden, zoals de aanleg van nieuwbouwwijken, krijgen de status “hotspot”.   

Voor de plaatsen die als hotspot zijn aangemerkt, voert T&A een uitgebreid vooronderzoek explosieven uit en wordt ook een Archeologische Verwachtingskaart WOII opgesteld. Voor de overige gebieden, die niet als hotspot zijn aangemerkt, wordt een kostenbesparende Quickscan Ontplofbare Oorlogsresten en een Archeologische Quickscan WOII uitgevoerd.   

De Wonsstelling is, naast de Afsluitdijk en enkele grotere plaatsen, een van de hotspots die uitgebreid onderzocht worden. De Wonsstelling bestond uit een acht kilometer lange, boogvormige verdedigingslijn die liep van Zurich in het noorden naar Makkum. Het doel was de toegang tot de Afsluitdijk te beschermen tegen aanslagen van Duitse afdelingen.   

In de vroege ochtend van 12 mei 1940 begon de Duitse aanval op de Wonsstelling. Aan het eind van de middag was de linie door de Duitse soldaten ingenomen. Daarna begon de Slag om de Afsluitdijk.   

De informatie uit het vooronderzoek explosieven kan ook worden gebruikt bij de uitvoering van een archeologisch bureauonderzoek naar WOII erfgoed. Het is daarom verstandig om deze twee onderzoeken gecombineerd uit te voeren, zodat er geen werk dubbel uitgevoerd wordt. Dit levert een besparing op van tijd en kosten. Daarnaast kan de gemeente zo optimaal profiteren van subsidie voor explosieven onderzoek.     

De gemeente Súdwest-Fryslân gaat aan de slag met het omgevingsprogramma Omgevingskwaliteit. Daarin staat onder meer de integrale atlas voor de leefomgeving centraal, en onderzoek naar wat belangrijk is voor de identiteit van het landschap en de kernen. De resultaten van de onderzoeken worden na afronding door de gemeente hierin opgenomen.