T&A Survey heeft een groot gecombineerd onderzoek naar de mogelijke aanwezigheid van Ontplofbare Oorlogsresten en archeologische waarden uit de Tweede Wereldoorlog (WOII) voor de gehele gemeente Súdwest-Fryslân afgerond. Daarnaast helpen wij de gemeente met het vaststellen van beleid omtrent explosieven.
WOII erfgoed
Grondroerende werkzaamheden kunnen een bedreiging vormen voor mogelijk aanwezige archeologische waarden in de ondergrond. Veel gemeenten hebben vanwege de invoering van de Wet op de Archeologische Monumentenzorg (Wamz) in de afgelopen 20 jaar een
archeologische verwachtings- en beleidskaart laten opstellen. Zeker voor de oudere verwachtings- en beleidskaarten geldt dat er geen of onvoldoende rekening is gehouden met het erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog. Hiervoor is een aanvullend archeologisch bureauonderzoek naar resten van WOII nodig.
Bijzondere aanpak
De gemeente Súdwest-Fryslân is met ruim 900 km2 de grootste gemeente van Nederland. Er is voor dit gemeentebrede onderzoek gekozen voor een bijzondere aanpak. Binnen de gemeente zijn gebieden waar tijdens WOII veel gevochten is en/of waar grootschalige grondroerende activiteiten gepland staan, aangemerkt als zogenaamde “hotspots”. Voor deze hotspots voerde T&A een uitgebreid vooronderzoek explosieven uit en werd ook een
Archeologische Verwachtingskaart WOII opgesteld. Voor de overige gebieden werd zowel een archeologische als een explosieven quickscan uitgevoerd.
Hotspot Afsluitdijk
In mei 1940 vond er een verwoede strijd plaats rond de Afsluitdijk. De Duitsers hechtten grote waarde aan het bezit van de sluiscomplexen, maar stuitten op veel tegenstand. Ze hadden de aanval op de Afsluitdijk al opgegeven toen na het bombardement op Rotterdam het bericht kwam dat Nederland was gecapituleerd. De Nederlandse troepen moesten zich ongeslagen overgeven. Aan het einde van de oorlog was de Afsluitdijk het toneel van de laatste zware strijd tussen de Canadezen en de Duitsers, die de kop van de Afsluitdijk hadden veranderd in een fort van prikkeldraad, betonversperringen, bunkers en mijnen.
Hotspot Pingjum
In het dorp Pingjum verliepen de eerste oorlogsjaren relatief rustig. Dit veranderde drastisch in april 1945, toen de Canadezen bezig waren Friesland te bevrijden. Enkele Duitse soldaten probeerden in Pingjum nog stand te houden, waarop de Canadezen het halve dorp aan puin schoten. Laat in de avond van dinsdag 17 april gaven de Duitsers zich over en was Pingjum dan toch bevrijd.
Archeologische verwachtingskaart
Voor de
Archeologische Verwachtingskaart WOII van Súdwest-Fryslân is een inventarisatie gemaakt van mogelijk oorlogserfgoed. De Archeologische Verwachtingskaart WOII moet gebruikt worden als een eerste indicatie dat er in een bepaalde zone oorlogserfgoed aanwezig kan zijn. Het is zeer goed mogelijk dat er in de komende jaren toevallige vondsten worden gedaan in een gebied met lage verwachting, of dat er niets wordt aangetroffen in een gebied met hoge verwachtingen. De Archeologische Verwachtingskaart WOII is daarom een dynamische kaart die voortdurend zal moeten worden aangepast op basis van nieuwe informatie.
